U narednih nekoliko postova pričaćemo o jednoj uvek aktuelnoj i široko rasprostranjenoj temi.

Šta je anemija? – Anemija se definiše kao smanjenje broja crvenih krvnih zrnaca što se laboratorijski potvrđuje kroz smanjenje broja eritrocita (crvenih krvnih zrnaca), smanjenje vrednosti hemoglobina i smanjenje vrednosti hematokrita.

Postoje razne vrste anemije. Sve su veoma različite po uzrocima i tretmanima. Jedna od vrsta je anemija usled nedostatka gvožđa.

Anemija usled nedostatka gvožđa

Anemija usled nedostatka gvožđa (sideropenijska anemija) je oblik anemije koji nastaje kada u organizmu nema dovoljno gvožđa za proizvodnju hemoglobina u crvenim krvnim zrncima. Glavni uzroci nastanka ove anemije su krvarenja uključujući menstrualna, s toga su joj žene najpodložnije i stanja koja smanjuju apsorpciju gvožđa u crevima.

Sideropenijska anemija može biti blaga ili ozbiljna, i može biti privremena ili stalna. U razvijenim zemljama ovaj vid anemije se sreće kod 1-2% opšte populacije.

SIMPTOMI I ZNACI ANEMIJE — Mnogi pacijenti sa sideropenijskom anemijom nemaju nikakve simptome. Najčešći simptomi su : slabost, glavobolja, nervoza, umor, kratak daha i lupanje srca pri manjem naporu, promene na noktima i jeziku, bleda prebojenost kože, sindrom nemirnih nogu…

UZROCI ANEMIJE — Dva glavna uzroka sideropenijske anemije predstavljaju gubitak krvi (najčešće) i smanjena apsorpcija gvožđa iz hrane.

Gubitak krvi može biti očigledan kao što je to slučaj sa obilnim menstrualnim ciklusima ili iz čira na želudcu/dvanaestopalačnom crevu za koji pacijent zna. U drugim slučajevima krvarenje iz probavnog trakta (želudac, creva) nije vidljivo golim okom i detektuje se samo specijalnim pregledima stolice (pregled stolice na okultno krvarenje).

Gvožđe se u organizam unosi različitim namirnicama tako da je manjak gvožđa usled nedovoljnog unosa izuzetno redak kod osoba sa normalnom ishranom. Manjak gvožđa zbog oslabljene apsorpcije iz probavnog trakta nastaje kod nekih bolesti kao što su celijakija, gastritis, i dr. Trudnice i žene nakon porođaja mogu imati manjak gvožđa zbog povećanih potreba za gvožđem (rast placente i fetusa, krvarenje tokom i nakon porođaja).

Koje su to laboratorijske analize koje nam otkrivaju anamiju?

• Dijagnoza se postavlja na osnovu testova krvi koji uključuju kompletnu krvnu sliku (KKS) te gvožđe, UIBC, TIBC, saturacija transferina i feritin.
Pacijenti obično imaju smanjen broj eritrocita te smanjenje vrednosti hemoglobina, hematokrita, MCV i MCH.

MCV (volumen eritrocita) je smanjen pokazujući tako da su crvena krvna zrnca manja (mikrociti) i obično je to najraniji laboratorijski znak sideropenijske anemije. Snižen MCV uz normalne vrednosti broja eritrocita i hemoglobina zahteva istraživanje uzroka nedostatka gvožđa.

Vrednosti gvožđa, saturacije transferina i feritina su smanjene, a UIBC i TIBC obično povećani. Feritin je pokazatelj rezervi gvožđe u organizmu i koristan je parameter i u praćenju efekata terapije preparatima gvožđa.